Zarys współczesnej ortodoncji

1.      Rys historyczny – Izabella Doniec-Zawidzka
 1.1.           Czasy starożytne
 1.2.           Stara szkoła
 1.3.           Nowa szkoła
 1.4.           Nowoczesna szkoła
 1.5.           Okres płyt aktywnych
 1.6.           Ortodoncja czynnościowa
 1.7.           Ortodoncja polska
 2.      Rozwój i wzrost twarzy
 2.1.           Pojęcia wzrostu i rozwoju – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.2.           Przedurodzeniowy okres wzrostu i rozwoju – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.2.1.     Rozwój twarzy
 2.2.2.     Wzrost szczęki
 2.2.3.     Wzrost żuchwy
 2.2.4.     Wzajemne położenie szczęki i żuchwy
 2.2.5.     Rozwój stawu skroniowo-żuchwowego
 2.2.6.     Rozwój zębów
 2.2.7.     Rozwój mięśni
 2.2.8.     Zmiany proporcji i zmienność osobnicza
 2.2.9.     Typy wzrostu
 2.2.10.Typy kostnienia
 2.2.11.Wzrost czaszki
 2.3.           Pourodzeniowy okres wzrostu i rozwoju
 2.3.1.     Wzrost twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.3.2.     Wzrost szczęki i żuchwy – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.3.3.     Rozwój uzębienia – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.3.4.     Zakończenie wzrostu twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.3.5.     Rozwój tkanek miękkich twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.3.6.     Metody badania wzrostu – Barbara Wędrychowska-Szulc
 2.3.7.     Kierunki wzrostu twarzy – Beata Rucińska-Grygiel
 2.4.           Intensywność wzrostu i potencjał wzrostowy – Beata Rucińska-Grygiel
 2.5.           Ocena wieku kostnego i zębowego – Hanna Bielawska-Victorini
 2.5.1.     Wiek kostny
 2.5.2.     Wiek zębowy
 3.      Etiologia wad zgryzu – Barbara Wędrychowska-Szulc
 3.1.           Czynniki ogólne
 3.1.1.     Czynniki zewnątrzpochodne działające w życiu płodowym
 3.1.2.     Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze
 3.1.3.     Inne choroby ogólnoustrojowe – krzywica
 3.2.           Czynniki miejscowe
 3.2.1.     Dysfunkcje
 3.2.2.     Parafunkcje – nawyki
 3.2.3.     Próchnica i skutki przedwczesnej utraty zębów mlecznych
 3.2.4.     Urazy
 4.      Badanie kliniczne pacjenta i badania pomocnicze
 4.1.           Wywiad – Beata Rucińska-Grygiel
 4.1.1.     Wywiad rodzinny
 4.1.2.     Wywiad osobniczy
 4.2.           Badanie zewnątrzustne – Beata Rucińska-Grygiel
 4.2.1.     Analiza rysów twarzy
 4.3.           Badanie wewnątrzustne – Beata Rucińska-Grygiel
 4.3.1.     Przedsionek jamy ustnej
 4.3.2.     Wędzidełka warg
 4.3.3.     Język
 4.3.4.     Przyzębie
 4.3.5.     Podniebienie
 4.3.6.     Zęby
 4.4.           Badania czynnościowe narządu żucia – Irena Karłowska
 4.4.1.     Badanie ruchów żuchwy
 4.4.2.     Badanie stawów skroniowo-żuchwowych
 4.4.3.     Badanie sposobu połykania
 4.4.4.     Badanie toru oddychania
 4.4.5.     Badanie mięśni języka
 4.4.6.     Mowa a wady zgryzu
 4.4.7.     Badania warg
 4.4.8.     Testy czynnościowe
 4.5.           Analiza modeli diagnostycznych i przyrządy pomiarowe
 4.5.1.     Metryczna analiza łuku zębowego – Beata Rucińska-Grygiel
 4.5.2.     Analiza symetrii łuku – Beata Rucińska-Grygiel
 4.5.3.     Analiza pionowa – Beata Rucińska-Grygiel
 4.5.4.     Wysokość podniebienia – Beata Rucińska-Grygiel
 4.5.5.     Analiza bazy apikalnej (według Rees) – Beata Rucińska-Grygiel
 4.5.6.     Analiza modeli w zwarciu – Beata Rucińska-Grygiel
 4.5.7.     Przyrządy pomiarowe stosowane do analizy modeli
 4.6.           Wskaźniki ortodontyczne
 4.6.1.     Wskaźnik Moyersa – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.2.     Metoda Tanaki i Johnstona – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.3.     Równania regresyjne dla populacji polskiej – Barbara Wędrychowska-Szulc
 4.6.4.     Wskaźnik Droschla – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.5.     Wskaźnik Tonna – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.6.     Wskaźnik Ponta – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.7.     Wskaźnik Boltona – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.8.     Analiza segmentowa uzębienia stałego według Lundströma – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.9.     Wskaźnik Little’a – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.10.Wskaźnik Izarda – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.11.Wskaźnik nosowo-szczękowy Masztalerza – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.6.12.Wskaźnik McNamary – Izabella Doniec-Zawidzka
 4.7.           Badania radiologiczne – Hanna Bielawska-Victorini
 4.7.1.     Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe
 4.7.2.     Zdjęcia dłoni i nadgarstka
 4.7.3.     Zdjęcia stawu skroniowo-żuchwowego
 4.7.4.     Zdjęcia zgryzowe
 4.7.5.     Zdjęcia pantomograficzne
 4.7.6.     Radiografia – system cyfrowej wizualizacji radiologicznej
 4.7.7.     Rezonans magnetyczny (MR)
 4.7.8.     Zdjęcia tomograficzne (warstwowe)
 4.7.9.     Tomografia komputerowa (TK)
 4.7.10.Spiralna tomografia komputerowa (sTK)
 4.7.11.Cyfrowa tomografia objętościowa
 4.7.12.Tomografia spiralna wielowarstwowa
 4.8.           Analiza cefalometryczna
 4.8.1.     Analiza cefalometryczna według Schwarza – Zygmunt Ziemba
 4.8.2.     Analiza cefalometryczna według Steinera – Barbara Wędrychowska-Szulc
 4.8.3.     Analiza cefalometryczna według Segnera i Hasunda – Beata Rucińska-Grygiel
 4.8.4.     Analiza cefalometryczna według Jarabaka – Barbara Wędrychowska-Szulc
 4.8.5.     Ocena kierunku wzrostu – Beata Rucińska-Grygiel
 4.9.           Systemy komputerowe i wykorzystanie internetu w ortodoncji – Zygmunt Ziemba
 4.9.1. Internet a ortodoncja
 5.      Klasyfikacja stosunków zębowo-zgryzowo-szkieletowych – Irena Karłowska
 5.1.           Klasyfikacja Angle’a
 5.2.           Klasyfikacja ustawienia kłów
 5.3.           Wzajemne ustawienie zębów siecznych (nagryz pionowy i poziomy)
 5.4.           Klasyfikacja przednio-tylnego położenia podstaw kostnych szczęk (klasy szkieletowe)
 6.      Diagnostyka wad zgryzu – Irena Karłowska
 6.1.           Wady poprzeczne
 6.2.           Wady dotylne
 6.3.           Wady doprzednie
 6.4.           Zgryzy otwarte
 6.5.           Zgryzy głębokie
 6.6.           Wady z rozległymi zmianami w stosunku do trzech płaszczyzn przestrzennych
 6.7.           Protruzja dwuszczękowa
 6.8.           Wady zębowe
 6.8.1.     Stłoczenia zębów
 6.8.2.     Szparowatość
 6.9.           Nieprawidłowości zębowe
 6.9.1.     Nieprawidłowości dotyczące budowy zębów
 6.9.2.     Nieprawidłowości dotyczące liczby zębów
 6.9.3.     Nieprawidłowości dotyczące położenia zębów
 6.9.4.     Nieprawidłowości dotyczące czasu wyrzynania się zębów
 7.      Aparaty profilaktyczne i lecznicze
 7.1.           Aparaty stosowane w uzębieniu mlecznym i mieszanym
 7.1.1.     Płytka przedsionkowa – Irena Karłowska
 7.1.2.     Aparaty typu trainer – Joanna Janiszewska-Olszowska
 7.1.3.     Płytka podniebienna z wałem prostym – Irena Karłowska
 7.1.4.     Płytka podniebienna z wałem skośnym – Irena Karłowska
 7.1.5.     Równia pochyła – Irena Karłowska
 7.1.6.     Czepiec z procą bródkową – Irena Karłowska
 7.2.           Aparaty czynnościowe – Irena Karłowska
 7.2.1.     Aktywator Andresena
 7.2.2.     Otwarte aktywatory Klammta
 7.2.3.     Bionatory Baltersa
 7.2.4.     Aparat Wunderera
 7.2.5.     Aparat Metzeldera
 7.2.6.     Aparat Ostrowskiego
 7.2.7.     Aparat Lehmana
 7.2.8.     Regulatory funkcji Fränkla
 7.3.           Aparaty sprężynowe (elastyczne) – Irena Karłowska
 7.3.1.     Aparaty Bimlera
 7.3.2.     Kinetor Stockfischa
 7.3.3.     Aparaty Karłowskiej
 7.4.           Aparaty mechaniczne
 7.4.1.     Płyta aktywna Schwarza – Irena Karłowska
 7.4.2.     Krótka płyta aktywna dolna – Irena Karłowska
 7.4.3.     Płyta aktywna górna z łukiem zstępującym – Irena Karłowska
 7.4.4.     Aparat Crozata – Irena Karłowska
 7.4.5.     Podwójne płyty do wysuwania żuchwy według Schwarza, Müllera i Sandera, aparat Twin Block – Hanna Bielawska-Victorini
 7.4.6.     Śruby ortodontyczne – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.5.           Aparaty stałe czynnościowe
 7.5.1.     Aparat Herbsta i jego modyfikacje – Hanna Bielawska-Victorini
 7.5.2.     Stała płaszczyzna nagryzowa – Irena Karłowska
 7.5.3.     Korona z dolewaną płaszczyzną kierunkową – Irena Karłowska
 7.6.           Biomechanika ruchu zębów – Zygmunt Ziemba
 7.7.           Miniimplanty ortodontyczne – Zygmunt Ziemba
 7.8.           Aparaty stałe grubołukowe – Hanna Bielawska-Victorini
 7.8.1.     Łuk W, Bi-Helix i Quad-Helix
 7.8.2.     Łuk podniebienny Goschgariana
 7.8.3.     Modyfikacja łuku podniebiennego do leczenia zgryzu przewieszonego
 7.8.4.     Aparat Nance
 7.8.5.     Aparaty do dystalizacji zębów trzonowych w szczęce
 7.8.6.     Aparat Lip-bumper
 7.8.7.     Łuk językowy
 7.8.8.     Łuk EK
 7.8.9.     Stałe utrzymywacze przestrzeni
 7.8.10.Aparaty służące do rozszerzania szwu podniebiennego i dystraktory podniebienne
 7.9.           Aparaty stałe cienkołukowe – Izabella Doniec-Zawidzka, Beata Rucińska-Grygiel, Zygmunt Ziemba
 7.9.1.     Materiały stosowane w leczeniu aparatami stałymi – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.9.2.     Technika Edgewise – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.9.3.     Technika łuku prostego (straight-wire) – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.9.4.     Technika bioprogresywna (technika Ricketsa) – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.9.5.     Technika niskiego tarcia – systemy zamków bezligaturowych – Zygmunt Ziemba
 7.9.6.     Leczenie aparatami stałymi – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.9.7.     Kleszcze ortodontyczne – Izabella Doniec-Zawidzka
 7.9.8.     Technika językowych aparatów stałych – Beata Rucińska-Grygiel
 7.10.       Inne aparaty
 7.10.1.Headgear – wyciąg zewnątrzustny – Hanna Bielawska-Victorini
 7.10.2.Maska twarzowa (reverse Headgear) – Zygmunt Ziemba
 7.10.3.Płytki termoformowalne – Irena Karłowska
 7.11.       Retencja wyników leczenia – Beata Rucińska-Grygiel
 7.11.1  Aparaty retencyjne – Beata Rucińska-Grygiel
 8.      Profilaktyka i oświata zdrowotna – Irena Karłowska
 9.      Różne metody leczenia
 9.1.           Ćwiczenia mięśniowe – Irena Karłowska
 9.1.1.     Ćwiczenia czynne
 9.2.           Szlifowanie zębów mlecznych – Irena Karłowska
 9.3.           Pionowa redukcja szkliwa zębów stałych – Beata Rucińska-Grygiel
 9.4.           Ekstrakcje zębów w regulacji zgryzu – Irena Karłowska
 9.4.1.     Ekstrakcje zębów mlecznych
 9.4.2.     Ekstrakcje seryjne
 9.4.3.     Ekstrakcje asymetryczne
 9.4.4.     Ekstrakcje wyrównawcze
 9.5.           Leczenie wad zgryzu aparatami czynnościowymi i mechanicznymi – Irena Karłowska
 9.5.1.     Leczenie zgryzów krzyżowych
 9.5.2.     Leczenie zgryzu przewieszonego
 9.5.3.     Leczenie dotylnych wad zgryzu
 9.5.4.     Leczenie doprzednich wad zgryzu
 9.5.5.     Leczenie zgryzów otwartych
 9.5.6.     Leczenie zgryzów głębokich
 9.5.7.     Leczenie stłoczeń zębów
 9.5.8.     Leczenie protruzji dwuszczękowej
 9.6.           Leczenie ortodontyczno-protetyczne w uzębieniu mlecznym, mieszanym i stałym – Irena Karłowska
 9.7.           Leczenie nieprawidłowości zębowych – Irena Karłowska
 9.8.           Higiena jamy ustnej podczas regulacji zgryzu – Hanna Bielawska-Victorini
 9.8.1.     Profilaktyka periodontopatii zapalnych – Izabella Doniec-Zawidzka
 10. Powikłania leczenia ortodontycznego – Joanna Janiszewska-Olszowska
 10.1.       Zapalenie i przerost dziąseł
 10.2.      Odwapnienia i próchnica zębów
 10.3.      Urazy i podrażnienia strony błony śluzowej jamy ustnej
 10.4.      Uszkodzenia powierzchownej warstwy szkliwa
 10.5.      Resorpcja zewnętrzna korzeni
 10.6.      Przejściowe zwiększenie ruchomości zębó
 10.7.      „Czarne trójkąty”
 10.8.      Recesje przyzębia
 10.9.      Inwaginacje dziąsłowe
 10.10.  Urazy tkanek twarzy
 10.11.  Alergia na elementy aparatu
 10.12.  Nawroty wady
 10.13.  Łysienie z ucisku
 10.14.  Leczenie ortodontyczne a dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego
 10.15.  Przebieg leczenia ortodontycznego u pacjentów przyjmujących bifosfoniany
 10.16.  Unikanie powikłań w leczeniu ortodontycznym
 11.  Współpraca interdyscyplinarna
 11.1.       Współpraca z chirurgiem stomatologicznym – Izabella Doniec-Zawidzka
 11.2.       Współpraca z chirurgiem szczękowo-twarzowym – Izabella Doniec-Zawidzka
 11.3.       Osteogeneza dystrakcyjna – Beata Rucińska-Grygiel
 11.4.       Aspekty periodontologiczne leczenia ortodontycznego – Beata Rucińska-Grygiel
 11.5.       Leczenie ortodontyczne poprzedzające leczenie protetyczne – Hanna Bielawska-Victorini
 11.5.1.Leczenie ortodontyczne przedimplatacyjne – Beata Rucińska-Grygiel
 12. Rozszczepy szczęki 
 12.1.       Klasyfikacja rozszczepów – Zygmunt Ziemba
 12.2.       Leczenie rozszczepów – Zygmunt Ziemba
 12.3.       Pobieranie wycisków u dzieci z rozszczepem szczęki – Irena Karłowska
 13.  Wady genetycznie uwarunkowane – Zygmunt Ziemba
 13.1.       Zaburzenia symetryczne
 13.1.1. Dysplazja obojczykowo-czaszkowa
 13.1.2. Dyzostoza żuchwowo-twarzowa
 13.1.3. Zespół Crouzona
 13.1.4. Zespół Aperta
 13.1.5. Sekwencja Pierre’a Robina
 13.2.       Zaburzenia asymetryczne
 13.2.1. Zespół Goldenhara
 13.2.2. Zespół Francois–Haustrata
 13.2.3.Połowiczy przerost twarzy
 13.3.       Inne zaburzenia rozwojowe
 13.3.1. Dysplazja ektodermalna
 13.3.2. Zespół Downa (mongolizm)
 13.3.3. Achondroplazja
 Skorowidz