Żywienie dojelitowe w domu. Podręcznik dla pacjentów

Podręcznik dla pacjentów żywionych dojelitowo w domu, który trzymają Państwo w rękach, został stworzony przez zespół osób od wielu lat zajmujących się prowadzeniem sztucznego żywienia drogą przewodu pokarmowego w domu. Niektórzy Autorzy są również pacjentami, a więc mogą przedstawić punkt widzenia osoby chorej oraz podzielić się swoimi doświadczeniami.

Na co dzień nawet nie zauważamy, jak skomplikowana jest praca i funkcja przewodu pokarmowego: pewne jego części odpowiedzialne są za przygotowanie pokarmu do wchłonięcia, inne – za jego strawienie, a jeszcze inne – za wydalenie resztek pokarmowych. To długi i skomplikowany proces, podlegający kontroli ze strony układu nerwowego, hormonalnego i endokrynnego.

Szczególnego znaczenia nabiera proces odżywiania w sytuacji choroby oraz rekonwalescencji, np.: po skomplikowanym zabiegu chirurgicznym, po ciężkim zapaleniu płuc czy po udarze mózgu. Niestety, czasami wskutek samej choroby lub wcześniej istniejących, ale nasilających się zaburzeń (np. problemów z połykaniem), nie jest możliwe bezpieczne i skuteczne przyjmowanie pokarmów drogą naturalną, czyli doustną. Czasami konieczne jest usunięcie części przewodu pokarmowego, np.: z powodu choroby nowotworowej, zatoru, bądź urazu. W takich przypadkach naturalne żywienie doustne może być niemożliwe. Korzystamy wtedy z tzw. żywienia dojelitowego, poprzez specjalny dostęp założony bezpośrednio do żołądka lub jelita.

Spotkają się Państwo w tym podręczniku z takimi określeniami jak: żywienie dojelitowe, żywienie dietą sztuczną/przemysłową. Żywienie dojelitowe to żywienie do przewodu pokarmowego drogą doustną i drogą inną niż doustna (do żołądka i jelita cienkiego). W tym podręczniku skupiamy się na chorych, którzy wymagają odżywiania do przewodu pokarmowego drogą inną niż doustna za pomocą płynnych, gotowych do użycia, zbilansowanych diet. Diety zawierają wszystkie potrzebne do życia składniki w odpowiednich proporcjach, są sterylne, łatwe do podawania, mają stały, określony chemicznie w procesie produkcji skład, co bardzo ułatwia planowanie i prowadzenie terapii żywieniowej.  Zgodnie z obecnie obowiązującą wiedzą medyczną zastosowanie diety sztucznej stanowi optymalne rozwiązanie dla pacjentów żywionych przez sztuczne dostępy, czyli zgłębniki nosowo-żołądkowe oraz przetoki odżywcze: gastrostomie (dostęp odżywczy do żołądka) i jejunostomie (dostęp odżywczy do jelita cienkiego).

Pacjenci, którzy wymagają żywienia dietą sztuczną, znajdują się zarówno w szpitalach, jak i, po okresie intensywnego leczenia, w domach, pod opieką swoich bliskich. I w jednej, i w drugiej sytuacji, procedury żywieniowe są refundowane przez NFZ. Oznacza to, że ani pacjent, ani jego rodzina, nie ponoszą żadnych związanych z leczeniem kosztów.

Żywienie dojelitowe w warunkach domowych prowadzone jest przez wyspecjalizowane poradnie. Pacjent wraz z opiekunem objęty jest holistyczną opieką  lekarską, pielęgniarską, dietetyczną i psychologiczną. W ramach opieki dokonywane są regularne konsultacje i wizyty, kontrolowane są wyniki niezbędnych do prowadzenia terapii badań biochemicznych oraz innych, w zależności od potrzeby: radiologicznych, mikrobiologicznych.

Autorzy:

lek. med. Ryszard Choruz

dr n. farm. Maria Ciszewska-Jędrasik

Klaudia Katarzyńska

prof. dr hab. med. Stanisław Kłęk

dr n. med. Marek Kunecki

lek. med. Klemens Lubieniecki

dr n. med. Katarzyna Matysiak-Luśnia

lek. med. Kinga Szczepanek

mgr pielęgniarstwa Joanna Tokarczyk