Część I
METODY BADAŃ I PODSTAWY INTERPRETACJI WYNIKÓW
1. Radiologia klasyczna – Robert Paweł Banyś, Małgorzata Urbańczyk-Zawadzka
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej
Małoobrazkowe zdjęcie płuc (radiofotografia, fluorografia)
Prześwietlenie klatki piersiowej (radioskopia, skopia, fluoroskopia)
Powikłania po badaniu
2. Echokardiografia – Piotr Michałek
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Echokardiografia przezklatkowa
Technika jednowymiarowa
Technika dwuwymiarowa
Technika trójwymiarowa
Technika dopplerowska
Echokardiografia przezprzełykowa
Echokardiografia zabiegowa
Echokardiografia obciążeniowa
Inne techniki echokardiograficzne
Zalety i ograniczenia badania
3. Ultrasonografia wewnątrznaczyniowa – Jerzy Pręgowski
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Zalety i ograniczenia badania
4. Rezonans magnetyczny – Mariusz I. Furmanek
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Badanie serca
Badanie dużych naczyń
Ograniczenie wpływu ruchu narządów na badanie
Zalety i ograniczenia badania
5. Tomografia komputerowa – Mariusz I. Furmanek
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Zalety i ograniczenia badania
6. Badania radioizotopowe – Anna Teresińska
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badań
Scyntygrafia perfuzyjna mięśnia sercowego
Radioizotopowe badania kurczliwości mięśnia sercowego
Radioizotopowe badania systemu adrenergicznego serca
Technika badania
Scyntygrafia perfuzyjna mięśnia sercowego
Radioizotopowe badania kurczliwości mięśnia sercowego
Radioizotopowe badania systemu adrenergicznego serca
Zalety i ograniczenia badań
Scyntygrafia perfuzyjna mięśnia sercowego
Radioizotopowe badania kurczliwości mięśnia sercowego
Radioizotopowe badania systemu adrenergicznego serca
7. Pozytonowa tomografia emisyjna – Mirosław Dziuk
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Badanie perfuzji mięśnia sercowego
Badania żywotności mięśnia sercowego
Badania metabolizmu i badania molekularne
Badania zapalenia naczyń
Diagnostyka nowotworów pierwotnych i przerzutowych układu sercowo-naczyniowego
Technika badania
Przygotowanie pacjenta
Radiofarmaceutyki wykorzystywane w badaniu PET
Urządzenia PET i PET-TK
Sposób wykonania badania PET-TK
Rekonstrukcja obrazu
Zalety i ograniczenia badania
8. Koronarografia – Jacek Kądziela
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Ograniczenia badania
9. Cząstkowa rezerwa przepływu – Jacek Kądziela
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Zalety i ograniczenia badania
10. Cewnikowanie serca i angiokardiografia – Jacek Kądziela
Ogólna charakterystyka metody
Wskazania do badania
Technika badania
Zalety i ograniczenia badania
11. Anatomia serca – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
Położenie serca w klatce piersiowej
Ogólna anatomia serca
Anatomia jam serca
Przedsionek prawy
Komora prawa
Zastawka przedsionkowo-komorowa prawa
Przedsionek lewy
Komora lewa
Zastawka przedsionkowo-komorowa lewa
Zastawka aorty
Przegroda serca
Przegroda międzyprzedsionkowa
Przegroda przedsionkowo-komorowa
Przegroda międzykomorowa
Budowa ściany serca
Układ mięśnia komór
Układ mięśnia przedsionków
Szkielet serca
Żyły serca
12. Sekwencyjna analiza segmentalna serca – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
Warianty położenia serca w klatce piersiowej
Położenie trzewi klatki piersiowej i jamy brzusznej
Cechy morfologiczne jam serca pod kątem sekwencyjnej analizy segmentalnej
Schemat sekwencyjnej analizy segmentalnej
13. Klasyfikacja AHA segmentów serca, podział tętnic wieńcowych na segmenty, terytorium unaczynienia – Tomasz Oleksiuk
Segmenty mięśnia lewej komory serca
Segmenty tętnic wieńcowych
14. Pomiary wielkości struktur serca i dużych naczyń – normy – Magdalena Marczak, Patrycjusz Stokłosa
Echokardiografia
Rezonans magnetyczny
15. Przeglądowe zdjęcie klatki piersiowej – podstawowe objawy radiologiczne chorób układu sercowo-naczyniowego – Paweł Kwiatek, Ilona Michałowska
Położenie serca
Ocena wielkości serca
Objawy powiększenia jam serca
Ocena aorty
Poszerzenie żyły nieparzystej
Ocena krążenia płucnego
Ocena elementów kostnych
Część II
SZCZEGÓŁOWA DIAGNOSTYKA CHORÓB SERCA I DUŻYCH NACZYŃ
Choroba niedokrwienna serca
16. Przewlekła choroba niedokrwienna serca – Dorota Piotrowska-Kownacka
Odmiany przewlekłej choroby niedokrwiennej serca
17. Ostry zespół wieńcowy i zawał mięśnia sercowego – Dorota Piotrowska-Kownacka
18. Powikłania zawału mięśnia sercowego - Dorota Piotrowska-Kownacka
19. Choroba niedokrwienna serca – ocena w badaniach radioizotopowych – Anna Teresińska
Ocena ostrego zespołu wieńcowego
Ocena przewlekłej choroby niedokrwiennej serca
Diagnostyka choroby niedokrwiennej serca
Ocena rokowania w chorobie niedokrwiennej serca
Ocena żywotności mięśnia sercowego
Ocena czynności lewej komory w badaniu GSPECT
SPECT-TK - nowa generacja kamer hybrydowych
20. Kardiologia interwencyjna w leczeniu choroby niedokrwiennej serca – Mariusz Kruk
Zastosowanie koronarografii w diagnostyce choroby niedokrwiennej serca
Metoda leczenia choroby niedokrwiennej serca za pomocą kardiologii interwencyjnej
Choroby tętnic wieńcowych
21. Anatomia tętnic wieńcowych – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
Tętnica wieńcowa lewa
Tętnica wieńcowa prawa
Dominacja tętnicy wieńcowej
22. Zmiany miażdżycowe tętnic wieńcowych – Katarzyna Gruszczyńska, Jan Baron, Francesca Pugliese
23. Tętniaki tętnic wieńcowych – Katarzyna Gruszczyńska, Jan Baron, Francesca Pugliese
24. Zator tętnicy wieńcowej – Katarzyna Gruszczyńska, Jan Baron, Francesca Pugliese
25. Anomalie tętnic wieńcowych – Katarzyna Gruszczyńska, Jan Baron, Francesca Pugliese
Śródmięśniowy przebieg tętnic wieńcowych - mostki mięśniowe
Przetoki wieńcowe
26. Ocena stentów i pomostów aortalno-wieńcowych – Katarzyna Gruszczyńska, Jan Baron, Francesca Pugliese
Ocena stentów
Ocena pomostów aortalno-wieńcowych
Nadciśnienie tętnicze i nadciśnienie płucne
27. Nadciśnienie tętnicze i nadciśnienie płucne – Barbara Miłosz-Wieczorek
Przerost lewej komory
Przerost prawej komory
Nadciśnienie płucne
Wady zastawkowe i infekcyjne zapalenie wsierdzia
28. Zwężenie zastawki aortalnej – Ilona Michałowska, Magdalena Marczak, Tomasz Hryniewiecki
29. Niedomykalność zastawki aortalnej – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska, Tomasz Hryniewiecki
30. Zwężenie zastawki mitralnej – Ilona Michałowska, Magdalena Marczak, Tomasz Hryniewiecki
31. Niedomykalność zastawki mitralnej – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska, Tomasz Hryniewiecki
32. Wypadanie płatka zastawki mitralnej – Joanna Waniewska
33. Zwapnienie pierścienia mitralnego – Joanna Waniewska
34. Zwężenie zastawki trójdzielnej – Ilona Michałowska, Magdalena Marczak, Tomasz Hryniewiecki
35. Niedomykalność zastawki trójdzielnej – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska, Tomasz Hryniewiecki
36. Wada wielozastawkowa serca – Paweł Kwiatek
37. Sztuczne i biologiczne zastawki serca – Tomasz Oleksiuk
38. Przezcewnikowa implantacja zastawki aortalnej – Ilona Michałowska, Maciej Dąbrowski, Adam Witkowski
39. Kardiologia zabiegowa w leczeniu wybranych nabytych wad serca – Zofia Dzielińska, Jan Henzel, Marcin Demkow
Zwężenie zastawki mitralnej – walwuloplastyka mitralna
Zwężenie zastawki aortalnej – walwuloplastyka aortalna
Niedomykalność zastawki mitralnej
Przecieki okołozastawkowe
40. Infekcyjne zapalenie wsierdzia – Ilona Michałowska, Tomasz Hryniewiecki
Kardiomiopatie i zapalenia mięśnia sercowego
41. Kardiomiopatia przerostowa – Dorota Piotrowska-Kownacka
42. Kardiomiopatia rozstrzeniowa – Dorota Piotrowska-Kownacka
43. Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory – Dorota Piotrowska-Kownacka
44. Kardiomiopatia restrykcyjna – Dorota Piotrowska-Kownacka
45. Kardiomiopatie niesklasyfikowane – Dorota Piotrowska-Kownacka
Niescalenie lewej komory
Kardiomiopatia takotsubo
46. Amyloidoza serca – Dorota Piotrowska-Kownacka
47. Hemochromatoza serca – Dorota Piotrowska-Kownacka
48. Zapalenie mięśnia sercowego – Dorota Piotrowska-Kownacka, Elżbieta Wiatr
Wirusowe zapalenie mięśnia sercowego – Dorota Piotrowska-Kownacka
Eozynofilowe zapalenie mięśnia sercowego na przykładzie ziarniniakowatości alergicznej z zapaleniem naczyń – Elżbieta Wiatr, Dorota Piotrowska-Kownacka
49. Sarkoidoza serca – Magdalena Martusewicz-Boros, Dorota Piotrowska-Kownacka
Wady wrodzone serca
50. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
51. Przetrwały otwór owalny – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
52. Tętniak przegrody międzyprzedsionkowej – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
53. Wspólny kanał przedsionkowo-komorowy – Andrzej Kościesza, Anna Wnuk, Joanna Książyk
54. Ubytek przegrody międzykomorowej – Jan Głowacki
55. Serce jednokomorowe – Jan Głowacki
56. Zespół Eisenmengera – Paweł Kwiatek
57. Atrezja zastawki trójdzielnej – Anna Wnuk, Andrzej Kościesza, Joanna Książyk
58. Anomalia Ebsteina – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
59. Atrezja zastawki płucnej – Jan Głowacki
60. Zwężenie zastawki płucnej – Mateusz Śpiewak, Ilona Michałowska
61. Niedomykalność zastawki płucnej – Mateusz Śpiewak, Ilona Michałowska
62. Tetralogia Fallota – Mateusz Śpiewak, Ilona Michałowska
63. Dwupłatkowa zastawka aortalna – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
64. Zwężenie nadzastawkowe i podzastawkowe aorty – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
Wrodzone nadzastawkowe zwężenie aorty
Podzastawkowe zwężenie aorty
65. Tętniak zatoki Valsalvy – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
66. Zespół niedorozwoju lewego serca – Anna Wnuk, Andrzej Kościesza, Joanna Książyk
67. Koarktacja aorty – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
68. Przetrwały przewód tętniczy – Mateusz Śpiewak, Ilona Michałowska
69. Okienko aortalno-płucne – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
70. Wspólny pień tętniczy – Jan Głowacki
71. Przełożenie dużych naczyń – Andrzej Kościesza, Anna Wnuk, Joanna Książyk
72. Wrodzone skorygowane przełożenie dużych pni tętniczych – Andrzej Kościesza, Anna Wnuk, Joanna Książyk
73. Częściowy nieprawidłowy spływ żył płucnych – Ilona Michałowska, Piotr Hoffman
74. Całkowity nieprawidłowy spływ żył płucnych – Andrzej Kościesza, Anna Wnuk, Joanna Książyk
75. Zespół heterotaksji – Jan Głowacki
76. Serce trójprzedsionkowe – Tomasz Oleksiuk, Joanna Książyk
77. Kardiologia zabiegowa w leczeniu wybranych wrodzonych wad serca i dużych naczyń – Zofia Dzielińska, Jan Henzel, Marcin Demkow
Leczenie zabiegowe przetrwałego otworu owalnego
Leczenie zabiegowe ubytku przegrody międzyprzedsionkowej typu drugiego
Leczenie zabiegowe zwężenia zastawki płucnej
Przeznaczyniowe wszczepienie zastawki płucnej
Leczenie zabiegowe przetrwałego przewodu tętniczego
Leczenie zabiegowe koarktacji aorty
78. Wybrane zabiegi kardiochirurgiczne w leczeniu wrodzonych wad serca – Mariusz Kuśmierczyk
Zespolenie Glenna i operacja Fontana
Zespolenie Blalocka-Taussig
Operacja Rossa
Niewydolność serca
79. Niewydolność serca – Paweł Kwiatek, Małgorzata Sobieszczańska-Małek
Ostra niewydolność serca
Prawokomorowa niewydolność serca
80. Przeszczepienie serca – Małgorzata Sobieszczańska-Małek, Grzegorz Małek
81. Mechaniczne wspomaganie serca – Tomasz Oleksiuk, Małgorzata Sobieszczańska-Małek
Choroby osierdzia
82. Anatomia osierdzia – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
83. Płyn w osierdziu – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
84. Tamponada serca – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
85. Infekcyjne zapalenie osierdzia – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
86. Zaciskające zapalenie osierdzia – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
87. Torbiele osierdzia – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
88. Wrodzony ubytek osierdzia – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
89. Nowotwory osierdzia – Magdalena Marczak, Ilona Michałowska
Zwapnienia w sercu
90. Zwapnienia w sercu – Joanna Waniewska
Zwapnienia osierdzia
Zwapnienia w mięśniu sercowym
Zwapnienia zastawki aortalnej
Zwapnienia zastawki mitralnej
Zwapnienia w ścianach tętnic wieńcowych
Zwapnienia w masach patologicznych w obrębie serca
Guzy serca i zmiany guzopodobne
91. Guzy serca i guzy przysercowe – Małgorzata Urbańczyk-Zawadzka, Robert Paweł Banyś
92. Łagodne nowotwory serca – Małgorzata Urbańczyk-Zawadzka, Robert Paweł Banyś
Śluzak
Włókniak brodawczakowaty
Tłuszczak
Mięśniak prążkowanokomórkowy
Włókniak
Naczyniak
Naczyniak limfatyczny
Potworniak
Przyzwojak
93. Złośliwe nowotwory serca i osierdzia – Małgorzata Urbańczyk-Zawadzka, Robert Paweł Banyś
Przerzuty
Mięsaki
Naczyniakomięsak
Mięsak niezróżnicowany
Mięsak prążkowanokomórkowy
Inne mięsaki serca
Chłoniak
Międzybłoniak osierdzia
94. Guzy nienowotworowe serca i osierdzia – Małgorzata Urbańczyk-Zawadzka, Robert Paweł Banyś
Skrzeplina
Tłuszczakowaty przerost przegrody międzyprzedsionkowej
Zwapnienia
Serowaciejące zwapnienie zastawki mitralnej
Torbiel osierdzia
Choroby aorty piersiowej
95. Anatomia radiologiczna aorty – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
Aorta wstępująca i łuk aorty
Aorta piersiowa
96. Tętniak aorty piersiowej – Ilona Michałowska, Eugeniusz Szpakowski, Anna Klisiewicz
97. Ostre zespoły aortalne – Ilona Michałowska, Eugeniusz Szpakowski, Anna Klisiewicz
Rozwarstwienie aorty
Krwiak śródścienny
Wrzód drążący aorty
98. Zapalenie aorty – Ilona Michałowska, Eugeniusz Szpakowski, Anna Klisiewicz
Nieinfekcyjne zapalenia aorty
Choroba Takayasu
Inne nieinfekcyjne zapalenia aorty
Infekcyjne zapalenie aorty
99. Aorta porcelanowa – Ilona Michałowska, Eugeniusz Szpakowski, Anna Klisiewicz
100. Guzy aorty – Ilona Michałowska, Eugeniusz Szpakowski, Anna Klisiewicz
Urazy serca i aorty piersiowej
101. Urazy serca i aorty piersiowej – Tomasz Oleksiuk
Anomalie rozwojowe dużych naczyń
102. Anatomia dużych naczyń – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
Pień płucni i tętnice płucne
Żyły płucne
Żyły systemowe
103. Anomalie rozwojowe aorty – Jan Głowacki
104. Anomalie rozwojowe tętnic płucnych – Barbara Burakowska
Nietypowe odejście lewej tętnicy płucnej
Idiopatyczne poszerzenie pnia płucnego
Przerwanie ciągłości tętnicy płucnej
Wrodzony brak i niedorozwój tętnicy płucnej
Przetoki tętniczo-żylne
105. Anomalie rozwojowe żył płucnych – Barbara Burakowska
Atrezja żył płucnych
Całkowity nieprawidłowy spływ żylny
Częściowy nieprawidłowy spływ żylny
Zespół „szabli tureckiej”
Żylaki żył płucnych
106. Anomalie rozwojowe żył systemowych – Barbara Burakowska
Przetrwała lewa żyła główna górna
Przerwanie ciągłości żyły głównej dolnej z kontynuacją przez żyłę nieparzystą
Wybrane zagadnienia z elektrofizjologii
107. Anatomia żył płucnych układu przewodzącego serca – Adam Koleśnik, Cezary S. Niszczota
108. Migotanie przedsionków – rola badań obrazowych przed zabiegiem przezskórnej ablacji – Paweł Kwiatek
109. Zwężenie żył płucnych po ablacji – Paweł Kwiatek
110. Stymulatory i kardiowertery-defibrylatory –Joanna Waniewska
Stymulatory
Wszczepialny kardiowerter-defibrylator
Terapia resynchronizująca
Neuroobrazowanie w udarze kardiogennym
111. Neuroobrazowanie w udarze kardiogennym – Jerzy Walecki, Tomasz Bulski
Wstęp
Podsumowanie
Wykaz skrótów
Skorowidz