Podstawy epidemiologii weterynaryjnej

1. Wstęp 
1.1. Uzasadnienie wprowadzenia przedmiotu epidemiologia weterynaryjna do programu studiów jako odrębnego przedmiotu 
1.2. Definicja epidemiologii weterynaryjnej 
1.3. Epidemiologia weterynaryjna a epizootiologia

2. Rozwój epidemiologii weterynaryjnej 
2.1. Zarys historii epidemiologii weterynaryjnej
2.1.1. Wprowadzenie
2.1.2. Udomowienie zwierząt 
2.1.3. Poglądy na przyczyny chorób 
2.1.4. Impuls do zmian 
2.2. Historia epizootiologii w Polsce 
2.3. Współczesna medycyna weterynaryjna
2.3.1. Zagrożenia ze strony chorób 
2.3.2. Krajowa i międzynarodowa informacja o występowaniu chorób 

3. Rola epidemiologii weterynaryjnej 
3.1. Zastosowanie epidemiologii weterynaryjnej 
3.1.1. Określenie pochodzenia choroby o znanej etiologii 
3.1.2. Badanie i zwalczanie chorób o nieznanej lub niedostatecznie poznanej etiologii 
3.1.3. Zbieranie informacji o ekologii i historii choroby 
3.1.4. Planowanie i kontrola programów zwalczania chorób 
3.1.5. Analiza strat wywoływanych przez choroby oraz ocena programów zwalczania 
3.2. Rodzaje badań epidemiologicznych 

4. Koncepcja epidemiologii weterynaryjnej
4.1. Wiadomości ogólne 
4.2. Rodzaje zjawisk chorobowych w populacji
4.2.1. Zachorowania sporadyczne
4.2.2. Występowanie endemiczne
4.2.3. Występowanie epidemiczne 
4.3. Powstawanie chorób
4.4. Analiza epidemiologiczna 

5. Przyczyny chorób
5.1. Wiadomości ogólne 
5.2. Podział przyczyn chorób 
5.2.1. Podstawowe i dodatkowe przyczyny chorób 
5.2.2. Wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny chorób
5.2.3. Przyczyny chorób związane z makroorganizmem, zarazkiem lub środowiskiem 
5.3. Czynniki ze strony zwierzęcia 
5.3.1. Genotyp
5.3.2. Wiek 
5.3.3. Płeć
5.3.4. Gatunek i rasa 
5.3.5. Inne przyczyny ze strony zwierzęcia
5.4. Czynniki ze strony zarazka 
5.4.1. Chorobotwórczość i zjadliwość 
5.4.2. Mechanizmy zmienności zarazków 
5.4.3. Kliniczne skutki zakażenia
5.4.4. Zarazki bezwarunkowo i warunkowo chorobotwórcze
5.5. Czynniki ze strony środowiska 
5.5.1. Miejsce bytowania zwierząt
5.5.2. Warunki klimatyczne 
5.5.3. System chowu 
5.5.4. Użytkowanie i organizacja produkcji 
5.5.5. Stres 
5.5.6. Współdziałanie przyczyn chorób 

6. Sposoby szerzenia się chorób
6.1. Wiadomości ogólne
6.2. Źródła zakażenia 
6.3. Rezerwuary zarazka 
6.4. Środowisko 
6.5. Sposoby przenoszenia się chorób zakaźnych 
6.5.1. Wprowadzenie 
6.5.2. Przenoszenie poziome 
6.5.3. Przenoszenie pionowe
6.6. Utrzymywanie się zakażenia
6.6.1. Wprowadzenie 
6.6.2. Unikanie przedostawania się do środowiska 
6.6.3. Wytwarzanie form przetrwalnych 
6.6.4. Zwiększenie kręgu żywicieli 
6.6.5. Skrócenie cyklu rozwojowego 
6.6.6. Zakażenia przetrwałe

7. Występowanie chorób w populacji 
7.1. Podstawowe mierniki zachorowalności i śmiertelności 
7.2. Struktura populacji zwierząt 
7.3. Mierniki rozpowszechnienia chorób

8. Testy diagnostyczne
8.1. Wiadomości ogólne 
8.2. Rodzaje testów diagnostycznych i ich wykorzystanie 
8.3. Wartość graniczna 
8.4. Czułość i swoistość testu 
8.5. Test referencyjny 
8.6. Krzywa ROC 
8.7. Wartości predykcyjne testu 
8.8. Rzetelność 
8.9. Wielokrotne przeprowadzanie badań diagnostycznych 
8.9.1. Wprowadzenie 
8.9.2. Badania diagnostyczne równoległe (parallel testing) 
8.9.3. Badania diagnostyczne seryjne (serial testing) 
8.10. Porównywanie wyników różnych metod diagnostycznych 

9. Badania przeglądowe 
9.1. Wiadomości ogólne 
9.2. Zasady przeprowadzania badań przeglądowych 
9.3. Metody pobierania próby
9.3.1. Wprowadzenie 
9.3.2. Nielosowe pobieranie próby 
9.3.3. Losowe pobieranie próby 
9.4. Określanie liczebności próby 
9.4.1. Wprowadzenie 
9.4.2. Liczebność próby dla wykrycia obecności choroby 
9.4.3. Liczebność próby dla określenia współczynnika chorobowości 
9.5. Granice ufności 
9.5.1. Wprowadzenie 
9.5.2. Granice ufności dla prostego losowego pobierania próby 
9.5.3. Granice ufności dla wieloetapowego pobierania próby 

10. Badania obserwacyjne 
10.1. Wiadomości ogólne  
10.2. Rodzaje badań obserwacyjnych  
10.2.1. Wprowadzenie  
10.2.2. Badania kohortowe  
10.2.3. Badania kliniczno-kontrolne  
10.2.4. Badania przekrojowe  
10.3. Względne mierniki współzależności w badaniach obserwacyjnych  
10.3.1. Wprowadzenie  
10.3.2. Ryzyko względne  
10.3.3. Ocena istotności statystycznej obliczonego ryzyka względnego  
10.4. Ocena efektów działania czynnika chorobotwórczego  
10.4.1. Wprowadzenie  
10.4.2. Badania kohortowe 
10.4.3. Badania kliniczno-kontrolne  
10.4.4. Badania przekrojowe 
10.5. Regresja logistyczna 
10.6. Zasady planowania badań obserwacyjnych 

11. Medycyna oparta na dowodach naukowych. Badania kliniczne  
11.1. Wiadomości ogólne 
11.2. Medycyna oparta na faktach  
11.2.1. Wprowadzenie  
11.2.2. Przegląd systematyczny i metaanaliza  
11.2.3. Wiarygodność wyników badań 
11.3. Badania kliniczne . 
11.3.1. Wprowadzenie 
11.3.2. Rodzaje klinicznych badań weterynaryjnych 
11.3.3. Rejestracja badań klinicznych  
11.3.4. Protokół badania klinicznego  
11.3.5. Sponsor 
11.3.6. Osoba monitorująca badania (monitor)  
11.3.7. Osoba prowadząca badania (badacz)  
11.3.8. Zapewnienie właściwej jakości badań klinicznych weterynaryjnych 

12. Badania ankietowe  
12.1. Wiadomości ogólne  
12.2. Budowa ankiety (kwestionariusza)  
12.3. Sposób przeprowadzania badań ankietowych 
12.4. Planowanie badań ankietowych  
12.5. Ocena jakości badań ankietowych 

13. Systemy informatyczne w ochronie zdrowia zwierząt  
13.1. Wiadomości ogólne 
13.2. Krajowe systemy informatyczne  
13.2.1. SPIWet  
13.2.2. ZChZZ 
13.2.3. System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt  
13.2.4. CELAB  
13.2.5. Programy komputerowe przeznaczone do obsługi lecznic i hurtowni weterynaryjnych  
13.3. Systemy informatyczne wykorzystywane w krajach członkowskich Unii Europejskiej  
13.3.1. ADNS  
13.3.2. TRACES  
13.3.3. RASFF  
13.3.4. EU-BTNet  
13.3.5. EudraVigilance  
13.4. World Animal Health Information System  

14. Zasady zwalczania chorób zwierząt  
14.1. Wiadomości ogólne 
14.2. Dane i metody ich zbierania  
14.2.1 Wprowadzenie 
14.2.2. Zbieranie danych w sposób czynny  
14.2.3. Zbieranie danych w sposób bierny  
14.3. Monitoring  
14.4. Nadzór nad zdrowiem populacji 
14.5. Programy zwalczania chorób 
14.5.1. Wprowadzenie 
14.5.2. Programy zdrowia stada 
14.5.3. Dobrowolne programy zwalczania chorób 
14.5.4. Urzędowe programy zwalczania chorób 
14.6. Plany gotowości

Piśmiennictwo 

Słowniczek angielsko-polski podstawowych terminów używanych w epidemiologii weterynaryjnej 

Skorowidz